Wim Smeets presenteert twee nieuwe dialectspellen

Max, André, Guido en Beppie kalle plat

LANDGRAAF –

Is ‘plat kalle’ op z’n retour? Niet als het aan Wim Smeets (71) ligt. Hij is een vurig pleitbezorger van het Limburgs dialect en ontwikkelde in eigen beheer twee nieuwe gezelschapsspellen. Uiteraard in het plat.

Door Frank Heijthuijsen

De oud-leraar van de basisschool in de wijk Lauradorp (1975 tot 1984) en voormalig professioneel fotograaf, zag als onderwijzer tot zijn verdriet dat steeds minder ouders en kinderen nog dialect spraken. Tijdens zijn onderwijzersloopbaan hield hij iedere vrijdagmiddag afsluiting van de schoolweek. Het laatste half uur van die middag mochten de schoolkinderen desgewenst dialect spreken en in het dialect moppen tappen. Allemaal om het dialect in ere te houden. Nu Wim gepensioneerd is heeft hij tijd om de Limburgse streektalen en de Limburgse cultuur te promoten.

Cultuur en historie

“Ik ben opgegroeid in een groot gezin in Lauradorp, waar uiteraard plat werd gesproken. Voor mij is het dialect ontzettend belangrijk. Het is nauw verweven met onze cultuur en historie. Stel je voor dat er bij een avond van de schutterij of de carnavalsvereniging op een podium Nederlands wordt gesproken. Dan word je zonder pardon van de bühne gejaagd”, vertelt Wim lachend. “En toch zit het dialect in het verdomhoekje. Nog steeds bestaat er bij veel mensen vrees en schaamte dat, wanneer ze dialect spreken, ze minderwaardig gevonden worden. Dit is door jarenlang wetenschappelijk onderzoek weerlegd. Uit deze onderzoeken is gebleken dat wie dialect spreekt een betere basis heeft om ook andere talen te leren. Bovendien blijkt dat dialect sprekende kinderen beter scoren bij de Cito-toets. Het is dan ook niet juist dat dialect je maatschappelijke carrière in de weg zou kunnen zitten.”

Uitverkocht

Wim Smeets nam zich voor om zich na zijn pensioen in te zetten voor het behoud van het dialect en de Limburgse cultuur. Zo geeft hij met enige regelmaat dialectlessen op scholen. Twee jaar geleden begon hij in eigen beheer met het ontwikkelen van een memoryspel in het dialect. Het spel kwam vorig jaar uit en was een doorslaand succes. “Het was binnen een paar dagen uitverkocht, de  spellen vlogen de deur uit. Ook vonden veel van deze spellen hun weg naar de ouderenzorg. In de spellen komen de senioren uitdrukkingen en plaatjes tegen die nostalgische gevoelens oproepen.”

Nieuwe spellen

Het succes stimuleerde hem om twee nieuwe spellen te ontwikkelen: het ‘Kirchröadsj Memorysjpel’ en het ‘Limburgs Kwartet Sjpél’.  Beide spellen zijn sinds kort te koop. Bij het ‘Kirchröadsj Memorysjpel’ draait het om humor en lokale elementen zoals; het WMC, Roda JC, de Gaia Zoo enzovoorts. Op de achterkant van de kaartjes zijn een aantal kerkdorpen benoemd. Dit geeft het spel een extra lokaal tintje. De teksten zijn door Frans Hendriks vertaald in het Kerkraads dialect. “Het is de bedoeling dat ouders en grootouders het spel met hun kinderen en kleinkinderen spelen en in het dialect benoemen wat er op de memory- en kwartetkaarten staat. Natuurlijk kunnen de kinderen het spel ook zelfstandig spelen. Spelenderwijs komt het dialect dan aan de orde”, aldus Wim.

“Het ‘Limburgs Kwartetsjpel’ bevat twee keer tien kwartetten.Eén stapel kwartetten is geschikt voor jong en oud. De tweede stapel is meer geschikt voor de iets oudere speler. Heintje, Karl Schriebl en Jos Huppertz maken deel uit van het ‘ouderenkwartet’. Ook is er één kwartet met de dialectsprekende Limburgse beroemdheden André Rieu, Beppie Kraft, Max Verstappen en Guido Dieteren”, verduidelijkt hij. Van zowel het Memoryspel als het kwartetspel worden zo’n 1000 stuks op de markt gebracht. De spellen zijn van goede kwaliteit, zodat ze in principe generaties mee kunnen. De dozen hebben een deksel met Kerkraadse (memoryspel) en Limburgse (kwartetspel) elementen. De spellen worden zonder winstoogmerk verkocht. Ook de deelnemende verkooppunten doen dit belangeloos.

Bij de volgende verkooppunten zijn de spellen verkrijgbaar: The Read Shop in Waubach, Kapsalon Smeets in Waubach, Chocolaterie Bruns in Eygelshoven, Slagerij Vanthoor in Eygelshoven, Brasserie Jeweun in Kerkrade, Rousseau Chocolaterie  (Op de Kamp en Kerkrade West), Kadoshop Bakker in Nieuwenhagen, Bakkerij Weijers in Waubach, Bakkerij Aroma  in Schaesberg, Kantoorboekhandel Funken in Schaesberg, Paliska Cosmotrend in Koningsbosch-Maria Hoop, Foto Gery in Heerlen. Of te bestellen via email wimsmeets@outlook.com