Page 21 - Demo

21Elke maand bespreekt fi lmkenner en fi lmdocent Jan Salden (64) in FFniks een klassieker uit de fi lmgeschiedenis %u00e9n geeff h%u0133 een tip voor een aankomende bioscooprelease. In gesprek met een fi lmlieffi ebber pur sang. Lights, camera, action!Een kleine rondgang door een met dvd%u2019s, fi lmposters en fi lmmemorabilia volgestouwd appartement maakt razendsnel duidelijk dat we hier te maken hebben met iemand die verzot is op alles wat met fi lm te maken heeft. Beroepsmatig geeft Jan Salden les in onder meer fi lmgeschiedenis, fi lmanalyse en scenarioschrijven aan studenten van het Maastricht Institute of Arts, in de volksmond beter bekend als de Kunstacademie. In zijn vrije tijd is hij wekelijks te vinden in een bioscoopzaal, of put hij uit zijn duizenden titels tellende dvd-collectie.De fascinatie voor fi lm ontstond bij Jan Salden op jonge leeftijd. %u201cIk ben opgegroeid met Tarzan-fi lms en de fi lms naar de boeken van Karl May -zoals Winnetou- op de Duitse tv. Films die ik nu nog altijd leuk vind. Waarom fi lms mij fascineren? Ze zetten de deur open naar andere, nieuwe werelden. Bovendien vormen fi lms een ideale vluchtheuvel voor mijn eigen, totaal niet spannende leven%u201d, vertelt Jan met een knipoog. %u201cAlles in fi lm en literatuur -ik ben ook een verwoed lezer- heeft een reden. Het normale leven heeft dat niet en is verder weinig opzienbarend, naar mijn bescheiden mening. In fi lms kan ik me verliezen. Ik wil weten en analyseren waarom ik door een fi lm geraakt, ontroerd of boos word. Dat analytische staat onbevangen genieten overigens niet in de weg.%u201dEens per week is Jan Salden in de bioscoop te vinden, samen met een bevriende fi lmfanaat. Verder heeft hij zich tot doel gesteld elke dag een fi lm op dvd te kijken. %u201cMeestal trekken we naar de Euroscoop in Maasmechelen. Het fi lmpubliek in Belgi%u00eb is rustiger. Er is niks vervelender dan kletsende mensen in de bioscoop of bezoekers die ter plekke een fi lm becommentari%u00ebren. De bioscoopzaal is voor mij een gewijde plek, net zoals een kerk. Daar hoort respect en een gepaste stilte bij.%u201dOndanks het feit dat hij met een kritische en analytische blik naar fi lms kijkt, moet Jan Salden %u00e9%u00e9n ding van het hart. %u201cNoem me in godsnaam geen cinefi el. Dat is in mijn ogen iemand die alleen ge%u00efnteresseerd is in originaliteit en de %u2018betere%u2019 fi lm, wat dat ook moge zijn. Ik ben een liefhebber die voor alles open staat, van arthouse-fi lms tot blockbusters en kan zelfs van een pulpfi lm genieten.%u201dJan Salden heeft zijn hart verpand aan Hollywoodfi lms zoals %u2018The adventures of Robin Hood%u2019 (Michael Curtiz, 1938) en %u2018The Searchers%u2019 (John Ford, 1956). Zijn favoriete fi lm? %u2018It%u2019s a wonderful life%u2019 (1946) van Frank Capra. %u201cEen kerstfi lm die me telkens weer raakt en voor mij de enige reden waarom Kerstmis %u00fcberhaupt zin heeft.%u201d Westerns en musicals zijn zijn favoriete fi lmgenres. %u201cWesterns gaan in de kern over de tragiek van vergankelijkheid. Het fi lmpersonage moet zich aanpassen, of gaat ten onder. Meestal het laatste. Voeg daar nog de grandeur van de westernlandschappen aan toe. Musicals zijn dan weer het meest utopische fi lmgenre. Er wordt de illusie gewekt dat we ons emotioneel gezien adequaat en zonder g%u00eane kunnen uiten, hetgeen in werkelijkheid niet zo is. Bovendien wordt in musicals bewegen tot kunst verheven, met een elegantie die ik zelf mis. Neem die sc%u00e8ne uit een fi lm met Fred Astaire waarin hij met een kapstok danst. Je gel%u00f3%u00f3ft op een gegeven moment dat die kapstok een vrouw is. Wanneer ik met een vrouw dans, is het omgekeerde het geval.%u201d De passie voor fi lm spat er bij Jan Salden van af. %u201cHet is misschien een naar trekje van me, maar iemands fi lmsmaak is voor mij een graadmeter om al dan niet met die persoon om te gaan. Vind je %u2018It%u2019s a wonderful life%u2019 een waardeloze fi lm? Dan houdt het op en hoeven we elkaar n%u00f3%u00f3it meer te zien%u201d, zo besluit hij schaterlachend.Filmkenner Jan Salden%u2018Noem me in godsnaam geen cinefi el%u2019Door Frank HeijthuijsenFilmkenner Jan Salden heeft een voorliefde voor de western. Foto: Hans BremmersElke maand bespreekt fi lmdocent en fi lmkenner Jan Salden in FFniks een klassieker uit de fi lmgeschiedenis %u00e9n een fi lm die momenteel in de bioscopen draait. Deze maand de eerste afl evering.Filmklassieker: TO KILL A MOCKINGBIRD (USA, 1962). Regie : Robert Mulligan. Acteurs : o.a. Gregory Peck, Mary Badham, Robert Duvall.TO KILL A MOCKINGBIRD (1962) bevat misschien wel de beste rol van acteur Gregory Peck. Het verhaal speelt zich af ten tijde van de economische crisis in de jaren %u201830 in een van de zuidelijke staten van de USA. Via een voice-over horen we hoe Scout (Mary Bedham) terugdenkt aan die tijd en vooral aan haar vader Atticus Finch (Gregory Peck). Hij is de slecht betaalde advocaat in dit stadje en daarnaast de zorgzame en alleenstaande vader die zijn twee kinderen opvoedt. Een boegbeeld en een rots in de branding is hij voor zijn kinderen maar zowel Scout als haar broer Jem (Phillip Alford) ervaren dit als vanzelfsprekend. Er zijn echter twee gebeurtenissen die bij Scout die vanzelfsprekendheid wegnemen, namelijk de dag dat Atticus gedwongen wordt een hondsdolle hond dood te schieten en het feit dat Atticus een zwarte man besluit te verdedigen die aangeklaagd wordt wegens verkrachting van een blanke vrouw. Regisseur Robert Mulligan heeft met TO KILL A MOCKINGBIRD niets minder dan een meesterwerk gemaakt. Qua genre lijkt de fi lm een rechtbankdrama, maar daar doe je de fi lm tekort mee. Niet alleen speelt daarvoor de rechtszaak een relatief kleine rol, maar TO KILL A MOCKINGBIRD behandelt zoveel meer. Zo wordt er een op momenten hard tijdsbeeld gegeven van het leven in een van de zuidelijke staten in crisistijd, is het een aanklacht tegen racisme en vooroordelen, maar het is ook een fantastische fi lm over de relatie tussen een dochter en haar vader. Gregory Peck won terecht een Oscar voor zijn rol als Atticus Finch, maar net zo goed is de jonge actrice Mary Badham die volledig overtuigend Scout neerzet. Een absolute must see.NU IN DE BIOSCOOP: THE SUBSTANCE (GROOT-BRITTANNIE/FRANKRIJK, 2024).Regie : Coralie Fargeat. Acteurs : o.a. Demi Moore, Margaret Qualley, Dennis Quaid. Demi Moore was %u00e9%u00e9n van de grote sterren van Hollywood in de jaren %u201890. Nu is ze met haar 61 jaar terug in THE SUBSTANCE. Demi Moore is in THE SUBSTANCE Elisabeth Sparkle, ooit een vermaarde actrice en nu een fi tnessgoeroe, maar zoals haar producent Harvey (Dennis Quaid) haar laat weten: met haar 50 jaar zijn haar dagen voorbij. Er moet een jonger, strakker in het vel zittende model als vervanger komen. Elisabeth komt dan een organisatie op het spoor die haar een jongere verschijningsvorm belooft middels een goedje dat The Substance heet. Eenmaal ingenomen splijt zich dan uit Elizabeth het jongere model Sue (Margaret Qualley) die jong, knap en sexy is. Elizabeth en Sue zijn %u00e9%u00e9n maar moeten zich wel strikt aan bepaalde regels houden. Indien men zich niet aan de regels houdt -en daar komt Elizabeth achter - zijn de gevolgen verschrikkelijk. Regisseur Fargaet schuwt hierbij zogenaamde body horror niet. Voor mensen met een zwakke maag misschien een brug te ver. Maar wie deze vorm aandurft, krijgt een op momenten fascinerende fi lm gepresenteerd, die een statement maakt over hoe er een samenleving is geschapen die vrouwen gevangen houdt in allerlei schoonheidsidealen en waar de angst voor ouderdom en lichamelijk verval verlammend is. Het is jammer dat THE SUBSTANCE aan het slot gierend uit de bocht vliegt. Een orgie aan muterende lichaamsvormen en spuitende bloedfonteinen doen de fi lm van fascinerend en beklemmend veranderen in grotesk en lachwekkend. Mijn advies: verlaat de bioscoop 10 minuten voor het einde. Dan heb je met THE SUBSTANCE een fi lm gezien die zowel bijblijft als aan het denken zet.kijkenSCAN DE QR-CODE VOOR EEN TRAILERSCAN DE QR-CODE VOOR EEN TRAILER